Khi chăn nuôi ‘bức tử’ môi trường

Nhiều hộ dân, doanh nghiệp (DN) trong tỉnh Bắc Giang đầu tư chăn nuôi lợn để phát triển kinh tế. Thế nhưng thời gian gần đây, tình trạng ô nhiễm môi trường (ONMT) từ hoạt động này đang ở mức báo động, gây ra tác động tiêu cực đối với cuộc sống sinh hoạt của hàng nghìn người dân.

Không chấp hành nghiêm quy định

Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) có quy định, các trang trại, DN chăn nuôi có hoạt động xả thải thì trước khi đi vào hoạt động cần hoàn thiện công trình xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn. Trên thực tế, nhiều chủ hộ, cơ sở chăn nuôi lợn không chấp hành nghiêm quy định, vi phạm về xả thải, khiến môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Theo phản ánh của người dân thôn Đầu, xã Tự Lạn (Việt Yên), hiện nay một số trang trại chăn nuôi lợn quy mô lớn trong thôn xả nước, chất thải ra ngòi Sim, ngòi Cầu Nổi. Bà Nguyễn Thị L (đề nghị giấu tên) cho biết: “Gia đình tôi có ruộng canh tác gần trang trại chăn nuôi lợn. Cứ sáng sớm và chiều tối, chủ hộ rửa chuồng, mùi hôi nồng nặc xung quanh. Mỗi khi lấy nước từ ngòi vào đồng ruộng, chân tay tôi lại bị mần đỏ, ngứa ngáy”. Ở thôn Đầu hiện có ba trang trại nuôi lợn quy mô lớn. Đơn cử như gia đình ông Đinh Văn Thành đang nuôi hơn 2 nghìn con lợn. Trang trại này có 3 hầm biogas nhưng công suất chỉ 60 m3/hầm, không thể xử lý được hết chất thải. Những ngày này, chất thải ùn đọng chất đống trong khu chứa có tường bị vỡ lở, tràn ra ngòi Sim làm ONMT. Được biết, năm 2016, do xả nước thải chăn nuôi vượt quy chuẩn, cơ sở này từng bị xử phạt song đến nay vẫn chưa khắc phục triệt để. Trao đổi với phóng viên, ông Thành cho hay, tới đây gia đình sẽ đầu tư xây bể biogas công suất lớn, lót bạt dưới đáy để xử lý chất thải. Tương tự, người dân thôn Đầu còn phản ánh hai trang trại nuôi lợn thịt của các ông Chu Bá Thơ, Chu Bá Văn tuy có hầm biogas nhưng một phần nước thải vẫn xả ra môi trường gây mùi hôi nồng nặc.

Hệ thống bể biogas của Công ty cổ phần Phát triển công nghệ nông thôn (Sơn Động) bị vỡ nhưng vẫn chưa được sửa chữa, khắc phục xong.

Tại thôn Liên Sơn, xã Tân Dĩnh (Lạng Giang), gia đình ông Nguyễn Văn Mừng nuôi hàng trăm con lợn mỗi lứa song chỉ có một hầm khí biogas 10m3 đã quá tải nên xả trực tiếp chất thải ra rãnh thoát nước của thôn. Lo ngại hơn, mới đây, có 2 DN là Công ty TNHH một thành viên chăn nuôi Hòa Phát Bắc Giang và Công ty cổ phần Phát triển công nghệ nông thôn đầu tư dự án chăn nuôi lợn quy mô lớn tại một số thôn thuộc xã Long Sơn (Sơn Động) đã xả thải gây ONMT. Hai DN này xả nước thải vượt quy chuẩn cho phép; thực hiện không đúng một trong các nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt vừa bị Chủ tịch UBND tỉnh xử phạt tổng số tiền gần 1 tỷ đồng.

Xử phạt gắn với hậu kiểm

Toàn tỉnh hiện có hơn 670 trang trại, DN chăn nuôi lợn quy mô từ 300 con đến hơn 5.000 con/lứa, tập trung ở các huyện: Việt Yên, Tân Yên, Lục Nam, Yên Dũng, Lạng Giang. Ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cho biết, sở dĩ có tình trạng xả thải gây ô nhiễm từ hoạt động chăn nuôi là do nhiều chủ trang trại, DN không muốn đầu tư kinh phí xây dựng công trình xử lý chất thải. Một số trường hợp có xây dựng song chỉ là hình thức đối phó với cơ quan chức năng, không bảo đảm công suất, kỹ thuật. Trước thực trạng này, hằng năm, Sở đều tổ chức kiểm tra, thanh tra, xử lý hàng chục trường hợp vi phạm với các lỗi chủ yếu như: Không có giấy phép xả nước thải sản xuất; nước thải vượt quy chuẩn cho phép; không thực hiện đầy đủ nội dung đã cam kết về BVMT… Mẫu nước thải có nhiều thông số độc hại vượt 3 - 10 lần quy chuẩn cho phép.

Nói là vậy song qua tìm hiểu thực tế cho thấy, thời gian qua Sở TN&MT cũng như Công an tỉnh chưa thường xuyên kiểm tra, phát hiện và ngăn chặn kịp thời vi phạm từ khi manh nha nên nhiều chủ trang trại, DN vẫn tái phạm. UBND một số xã, phường, huyện, TP còn buông lỏng công tác này; từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh mới xử phạt được 2 DN chăn nuôi vi phạm về xả thải. Con số này chỉ như “muối bỏ bể” vì Bắc Giang có hơn 670 trang trại, DN chăn nuôi đang hoạt động. Trong khi người dân thường xuyên phản ánh nhiều trang trại xả thải gây ô nhiễm nhưng chưa được cấp có thẩm quyền xử lý.

Đặc biệt, cơ quan chuyên môn cũng chưa kịp thời kiểm tra các đơn vị thực hiện nội dung theo báo cáo đánh giá tác động môi trường dẫn đến có DN thực hiện sai, gây ONMT. Mặt khác, việc xử phạt không gắn với "hậu kiểm", do vậy một số chủ trang trại "nhờn" luật và cho rằng cứ nộp phạt là xong rồi tiếp tục hoạt động mà không khắc phục hậu quả (!?)

Tình trạng xả thải bừa bãi của các trang trại, DN chăn nuôi không chỉ làm ONMT, ảnh hưởng đến sức khoẻ, sản xuất của con người mà còn tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên đàn vật nuôi. Do đó, giải pháp cấp bách là Sở TN&MT, Công an tỉnh cần có kế hoạch tập trung kiểm tra đồng loạt các trang trại, DN chăn nuôi ở tất cả các huyện, TP để ngăn chặn vi phạm. Đồng thời phạt nặng, xử nghiêm các trường hợp xâm hại môi trường để răn đe; chú trọng khâu “hậu kiểm”, kịp thời phát hiện chủ trang trại, DN chậm khắc phục, tái diễn vi phạm để phạt tăng nặng hay đình chỉ sản xuất. UBND các huyện, TP cũng cần giám sát, yêu cầu các chủ trang trại, gia trại thực hiện đúng nội dung đã cam kết về BVMT, hướng dẫn kỹ thuật xây hầm biogas theo công nghệ mới, sử dụng chế phẩm sinh học xử lý chất thải.

Thái An

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước