Phát triển bền vững nghề nuôi chim yến hàng

Một nhà yến mới được xây dựng để dẫn dụ chim yến tại phường 9 (TP Tuy Hòa) - Ảnh: THỦY TIÊN

Thời gian gần đây, người dân Phú Yên tập trung phát triển nghề nuôi chim yến trong nhà. Để nghề nuôi chim yến có thể phát triển bền vững, góp phần bảo tồn được quần thể đàn yến, giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường cần sự chung tay của nhiều cơ quan chức năng và các địa phương.

Đối tượng nuôi “thời thượng”

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y, nghề nuôi chim yến trong nhà bắt đầu hình thành tại Phú Yên từ khoảng năm 2005, xuất phát từ một số hộ nuôi tại TP Tuy Hòa và liên tục mở rộng ra ở nhiều địa phương lân cận vì đem lại nguồn thu nhập cao cho người nuôi.

Ông Nguyễn Bít ở xã Hòa Tân Đông (huyện Đông Hòa), một trong những hộ nuôi chim yến khá thành công tại địa phương này cho hay: Ban đầu, tôi thấy nhiều hộ nuôi yến trong vùng đã có yến đến ở; đồng thời, vào mỗi buổi chiều khu vực này thường xuyên có đàn yến bay qua nên nảy ra ý định đầu tư nhà nuôi yến. Gia đình tôi đã cải tạo lại tầng thượng của nhà ở thành khu nuôi yến. Vì không có nhiều kinh nghiệm nên toàn bộ việc lắp đặt, xây dựng nhà yến tôi đều thuê với giá hơn 1 triệu đồng/m2, tổng chi phí đầu tư nhà yến gần 1 tỉ đồng.

Cũng nhờ các chuyên gia nên nhà nuôi yến được xây dựng đúng kỹ thuật đạt các yêu cầu về độ ẩm, tối, mát, hướng đón chim... Sau 5 năm, đàn yến đã phát triển lên khoảng 2.000 con và cho tổ đều. Bình quân mỗi năm, gia đình tôi thu hoạch được khoảng 15kg tổ, đem về thu nhập khoảng 400 triệu đồng. Cũng theo ông Bít, không phụ thuộc hoàn toàn vào kỹ thuật của đơn vị tư vấn, bản thân ông cũng học hỏi và tìm hiểu nhiều kiến thức, kinh nghiệm của những người nuôi trước vì vậy ông có cách điều chỉnh âm thanh, tiếng chim theo từng mùa và khung giờ; thời gian và cách khai thác tổ cũng vô cùng quan trọng để đảm bảo cho sự sinh sản và phát triển đàn yến lâu dài.

Còn ông Tư Quyên ở xã Hòa An (huyện Phú Hòa) thì đã có hơn 10 năm nuôi yến. Hiện khu nhà nuôi yến của gia đình ông rộng hơn 2.000m2 được đầu tư với kinh phí hơn 10 tỉ đồng. Toàn bộ hệ thống âm thanh, dàn làm mát, tạo ẩm đều được lắp đặt đầy đủ. Đặc biệt hơn, để tạo môi trường sống gần gũi với thiên nhiên cho đàn yến, ông lắp toàn bộ các thanh làm tổ bằng đá tự nhiên như trong các hang đá ở ngoài đảo. Nhờ vậy, nhà yến của ông thu hút được rất nhiều chim yến đến ở, làm tổ và phát triển đàn lên đến vài ngàn con. Bình quân mỗi năm ông thu hoạch được gần 100kg tổ, với giá bán 25 triệu đồng/kg, mang lại thu nhập khoảng 2,5 tỉ đồng/năm. Không chỉ vậy, hiện nay, mỗi tháng ông còn có thêm nguồn thu từ bán phân yến với giá gần 1 triệu đồng/kg cho các hộ nuôi mới.

Những năm gần đây, khi thấy chim yến ngày càng về nhiều, người nuôi yến thu tiền tỉ mỗi năm, nhiều hộ dân các huyện Tuy An, Tây Hòa và Sơn Hòa... cũng đầu tư cả tỉ đồng để nuôi yến. Theo Phòng NN-PTNT huyện Tuy An, nghề nuôi chim yến chỉ mới hình thành tại địa phương khoảng 5 năm gần đây. Hiện nay, địa phương này có khoảng 55 hộ nuôi chim yến với tổng đàn khoảng 11.300 con. Qua theo dõi, hầu hết các nhà yến đều có chim đến ở và sinh sản, đặc biệt là tại xã An Hòa. Tuy nhiên, nghề nuôi này cũng rất rủi ro vì người nuôi không thể quyết định được số lượng đàn, sản lượng thu hoạch mà hoàn toàn phụ thuộc vào đàn yến hoang dã.

Phát triển bền vững nghề nuôi yến

Ông Nguyễn Văn Lâm, Phó phụ trách Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh cho biết: Chim yến đang được người dân dẫn dụ nuôi hiện nay là loài yến hàng. Đây là loài động vật sống hoang dã trên các vách núi, hang động ở các vùng ven biển và hải đảo. Tuy nhiên, loài yến này cũng có thể làm tổ và sống trong nhà nên đang được người dân thực hiện nhiều biện pháp để dẫn dụ như xây nhà, làm tổ nhử, phát âm thanh...

Đặc biệt, với những thuận lợi về điều kiện tự nhiên và sinh thái như: Khu vực có quần thể chim yến đi ăn thường xuyên, có nguồn thức ăn đa dạng và phong phú cho chim yến, môi trường phù hợp để chim yến tồn tại... nên ngày càng thu hút được nhiều đàn yến đến làm tổ và sinh sống. Đây là điều kiện vô cùng thuận lợi để phát triển nghề nuôi yến trong nhà.

Chính vì vậy, chỉ trong vòng 13 năm, kể từ khi nghề nuôi chim yến xuất hiện tại Phú Yên, đến nay toàn tỉnh đã có 305 hộ tham gia nuôi chim yến tập trung ở TP Tuy Hòa, các huyện Tuy An, Đông Hòa, Tây Hòa… với đàn yến lên đến 163.300 con. Tuy nhiên, vấn đề hiện nay là việc quản lý thế nào để phát triển hiệu quả nghề nuôi chim yến, góp phần gia tăng giá trị sản xuất ngành Nông nghiệp của tỉnh.

Để làm được việc này, tỉnh Phú Yên đã thực hiện quy hoạch vùng, làng nghề nuôi chim yến trên địa bàn tỉnh đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Theo đó, từ đây đến năm 2020, toàn tỉnh sẽ phát triển 4 vùng nuôi chim yến tại thôn Phú Liên, xã An Phú (TP Tuy Hòa); thôn Phú Nông, xã Hòa Bình 1 (huyện Tây Hòa); thôn Tân Định và Hội Sơn, xã An Hòa (huyện Tuy An); thôn Phú Lộc, xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa). Trong đó có 2 làng nghề nuôi chim yến tại thôn Tân Định, xã An Hòa (huyện Tuy An) và thôn Ân Niên, xã Hòa An (huyện Phú Hòa).

Giai đoạn từ năm 2020-2030, tỉnh tiếp tục thực hiện quy hoạch 10 vùng nuôi chim yến khác tại các huyện Tuy An, Phú Hòa, Tây Hòa, Sơn Hòa, Đồng Xuân, Sông Hinh và TX Sông Cầu... Vì vậy, khi người dân xây dựng nhà yến trong các vùng này được khuyến khích cao. Trong trường hợp, các nhà yến xây dựng mới không thuộc vùng quy hoạch nhưng thuộc khu vực có điều kiện lý tưởng về nguồn thức ăn và sinh thái... để thu hút chim yến; đồng thời phù hợp với các tiêu chí về nuôi chim yến do Bộ NN-PTNT quy định thì các địa phương sẽ tạo điều kiện để xây dựng nhà yến với quy mô vừa phải.

Theo Sở NN-PTNT, để nâng cao hiệu quả, phát triển đàn yến, thời gian qua, các ngành chức năng của tỉnh đã thực hiện biện pháp ấp nở nhân tạo, nuôi chim con qua các giai đoạn phát triển đến khi chim tập bay để ghép đàn, gây nuôi vào nhà yến cần bổ sung chim giống; áp dụng biện pháp di đàn chim yến vào nhà yến mới để thu hút yến tự nhiên vào làm tổ. Thời gian tới, ngành Nông nghiệp sẽ tăng cường phối hợp cùng các cơ quan chức năng, địa phương để quản lý chặt chẽ các vấn đề vệ sinh thú y, môi trường và hướng dẫn các hộ nuôi yến tạo thêm nguồn thức ăn nhân tạo xung quanh khu vực nhà nuôi...

THỦY TIÊN

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước