‘Thầy’ của người nuôi ong mật

Không chỉ “sống khỏe” bằng nghề nuôi ong mật, gần 25 năm qua, lão nông Đinh Long, 68 tuổi, ở xã Xuân Hoá (Minh Hoá, tỉnh Quảng Bình) còn giúp hàng trăm nông dân khác thoát nghèo bằng việc tư vấn kỹ thuật, truyền kinh nghiệm làm nghề… Thế nên mỗi khi nhắc đến ông Long, những người nuôi ong mật ở Minh Hoá đều trìu mến gọi ông bằng "thầy".

Con ong "nuôi" 5 người con học đại học

Ở xã Xuân Hoá (Minh Hóa), gia đình ông Đinh Long được xem là một gia đình thành đạt không chỉ vì có kinh tế khá giả mà bởi ông bà có đến 5 người con tốt nghiệp đại học. Ông Long bảo, để nuôi được những đứa con ăn học đến nơi đến chốn như vậy, tất cả là nhờ nghề nuôi ong lấy mật.

Ông Đinh Long chăm sóc đàn ong mật trong vườn nhà.

Ông Long kể, trước đây, gia đình ông thuộc diện nghèo nhất, nhì xã Xuân Hóa vì có đến 8 đứa con. Hai vợ chồng ông làm nông nhưng ruộng đất ít ỏi, ông bà phải làm đủ nghề mà vẫn không đủ ăn. Để nuôi sống gia đình và đàn con thơ ăn học, cứ đến mùa là ông Long lại cơm đùm gạo bới lầm lũi vào rừng khai thác mật ong kiếm thêm nguồn thu.

Trong một chuyến đi rừng dài ngày kiếm mật ong, ông Long đã nảy ra một ý định: "Tại sao mình cứ mãi đi khai thác mật ong rừng mà không thử thuần chủng chúng để nuôi. Bây giờ trai tráng có thể leo núi đạp rừng nhưng sau này về già, lấy đâu ra sức khoẻ mà đi lấy mật ong rừng nữa".

Nghĩ là làm, những năm 90 của thế kỷ trước, ông Long là người đầu tiên ở huyện miền núi Minh Hoá thuần hoá ong rừng đưa về nhà nuôi. Thế nhưng, ngày đó kỹ thuật nuôi không có, ong rừng thuần chủng thích thì ở, không thích thì bay, vì vậy hiệu quả không được bao nhiêu.

Đến năm 1996, cơ may đã thực sự đến với ông Long khi Dự án “An toàn lương thực” do Chính phủ Đức tài trợ được triển khai ở huyện Minh Hoá. Một trong những chương trình của dự án có việc dạy nghề nuôi ong lấy mật cho người dân mà ông Long là một trong những hộ được dự án chọn để nuôi thí điểm.

Nhờ có kinh nghiệm sau nhiều năm nuôi ong rừng cùng với sự hỗ trợ kỹ thuật cơ bản của dự án, ông Long đã nhanh chóng thành công với nghề nuôi ong lấy mật. Chỉ một năm sau khi dự án được triển khai, ông Long đã có trong tay hàng trăm đàn ong mật. Không chỉ thu từ tiền bán mật ong, ông Long còn là bậc thầy trong việc nhân đàn ong để bán giống cho bà con.

Cũng từ ngày đó, nhờ những đàn ong mật, gia đình ông Long đã không còn bữa đói, bữa no như trước đây nữa mà đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm và nuôi được 5 người con học đại học, hỗ trợ con cái xây dựng gia đình. “Không chỉ nuôi ăn học, khi các con ra trường, tôi còn hỗ trợ mua phương tiện cho con đi làm; hỗ trợ vốn liếng khi con lập gia đình, đầu tư sản xuất… kể ra phải tiền tỷ, tất cả nhờ con ong hết đó!”, ông Long chia sẻ.

Miệt mài truyền nghề

Sau gần 25 năm gắn bó với nghề nuôi ong lấy mật, ông không chỉ giúp gia đình thoát nghèo mà còn tích cực truyền dạy kỹ thuật, hỗ trợ ong giống cho hàng trăm hộ nông dân khác cùng thoát nghèo, vươn lên làm giàu.

Những năm gần đây, dù tuổi cao, sức yếu, nhưng ông Long vẫn không quản ngại đường xa, chạy xe máy hàng trăm cây số để “truyền nghề” cho nhiều nông dân ở các huyện trong tỉnh, như: Lệ Thuỷ, Quảng Ninh, Bố Trạch, Quảng Trạch và vào tận tỉnh Quảng Trị. Nhiều chương trình dự án và tổ chức hội mỗi khi có chương trình tập huấn về kỹ thuật nuôi ong cho nông dân và hội viên, người đầu tiên họ mời đứng lớp giảng dạy là ông Long.

Bởi lẽ, hiện ông Long không chỉ là người có nhiều kinh nghiệm nuôi ong mà còn là “bậc thầy” về kỹ thuật nuôi ong, đặc biệt là kỹ thuật tách đàn, tạo giống ong. Riêng ở gia đình, mỗi năm ông Long có thể nhân giống được hàng trăm đàn ong, với giá bán hiện tại khoảng 1 triệu đồng/đàn, riêng ong giống mỗi năm ông cũng thu gần 1 trăm triệu đồng. Nhưng hơn hết là ông Long không giấu nghề, lại có cách truyền đạt thực tế, dễ hiểu nên nông dân rất ưa thích.

Đến bây giờ, ông Long tự hào giới thiệu, rất nhiều người nông dân được ông truyền nghề nuôi ong lấy mật mà vượt qua đói nghèo, vươn lên làm giàu. Ngay trong xã Xuân Hoá, nhiều nông dân được tặng danh hiệu Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, mỗi năm thu nhập hàng trăm triệu đồng từ nghề nuôi ong lấy mật đều là “học trò” của ông Long.

Một trong những “học trò” thành đạt nhất của ông Long ở Xuân Hoá hiện tại là ông Đinh Xuân Khách. Nhà ông Khách vốn rất nghèo vì đông con, ruộng đất không có. Nhờ ông Long miệt mài truyền nghề, hỗ trợ giống ong ban đầu, bây giờ ông Khách đã trở thành ông chủ của hơn 200 đàn ong, mỗi năm thu nhập từ 200 - 300 triệu đồng. Ngoài ra, còn có ông Đinh Xuân Hiền ở Trung Hóa, Đinh Minh Chính ở Hóa Hợp…

Năm 2011, CLB người khuyết tật xã Xuân Trạch (Bố Trạch) cũng đã cử người lên tận nhà mời ông Long về dạy nghề nuôi ong cho họ. Thương những người tàn tật, ít sức khoẻ để lao động, ông Long đã không quản ngại đường xa, về tận xã Xuân Trạch dạy nghề miễn phí, đồng thời hỗ trợ một phần ong giống. Đến nay, sau 3 năm được học nghề, họ đã bước đầu nuôi thành công, vững tâm hơn với cuộc sống nhờ có nghề nuôi ong mật…

Góp phần xây dựng thương hiệu mật ong Tuyên Hóa và Minh Hóa

Hai huyện miền núi Minh Hoá và Tuyên Hoá từ xưa đã nổi tiếng với đặc sản mật ong. Với địa hình đồi núi, có độ che phủ rừng lớn, hoa rừng phong phú nên nghề nuôi ong mật rất phát triển và chất lượng của mật ong nuôi cũng rất tốt, không thua kém gì mật ong rừng. Hàng nghìn nông dân Minh Hoá và Tuyên Hoá nhờ nghề nuôi ong lấy mật mà xoá được đói nghèo, vươn lên làm giàu.

Thế nhưng, trước đây, do quan niệm mà giữa mật ong rừng và mật ong nuôi có giá trị chênh lệch rất lớn. Trong khi mật ong rừng có giá 250 nghìn đồng đến 300 nghìn đồng/chai 70ml thì mật ong nuôi chỉ có giá 120 nghìn đồng.

Nhằm nâng cao giá trị mật ong nuôi và mong muốn tạo ra một ngành nghề mới giúp phát triển sinh kế, xóa đói giảm nghèo bền vững cho người dân miền núi, năm 2014, ông Châu Văn Huệ, một người có thâm niên hoạt động trong các dự án nghiên cứu kiến thức bản địa, hỗ trợ sinh kế cho người nghèo và vùng đồng bào dân tộc và các cộng sự đã đứng ra thành lập Công ty TNHH Sinh Thái Miền Tây Quảng Bình với sản phẩm chính là thương hiệu mật ong Tuyên Hóa.

Ông Đinh Long là người có công lớn góp phần xây dựng thương hiệu mật ong Tuyên Hóa.

Tuy mới được thành lập, nhưng hiện nay thương hiệu mật ong Tuyên Hóa đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, có mặt nhiều nơi trong nước, được khách hàng ưa chuộng.

“Để có thương hiệu mật ong Tuyên Hóa như hôm nay, ông Long là một trong những người có công lớn. Đối với CIRD (một tổ chức phi chính phủ chuyên nghiên cứu kiến thức bản địa và hỗ trợ phát triển vùng đồng bào dân tộc và miền núi có trụ sở tại Quảng Bình) và Công ty TNHH Sinh Thái Miền Tây Quảng Bình, đã từ lâu ông Long được xem như một “giảng viên chính” trong các cuộc hội thảo, tập huấn kỹ thuật về nuôi ong mật do chúng tôi tổ chức.

Mới đây, trong dự án “Thực hiện các chuỗi giá trị thân thiện với đa dạng sinh học thông qua nghề nuôi ong lấy mật nhằm phát triển sinh kế cho cộng đồng vùng đệm khu vực Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng” của dự án GIZ (Tổ chức Hợp tác phát triển Đức) mà Công ty là đơn vị tư vấn, chúng tôi cũng mời ông Long tham gia tập huấn cho 30 hộ nuôi ong”, ông Huệ đánh giá.

Còn ở huyện Minh Hóa, ông Long hiện đang là Chủ tịch Hội nuôi ong của huyện. Hàng ngày, ông Long và những hội viên nuôi ong ở Minh Hóa đang tích cực tạo dựng thương hiệu bằng việc nâng cao chất lượng ong nuôi.

“Hiện mật ong Minh Hóa cũng đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể. Tuy nhiên, để xây dựng thương hiệu mật ong Minh Hóa, chúng tôi rất cần sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền và các cấp hội…”, ông Long đề xuất.

Phan Phương

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước